Kliniğimizde Amalgam Dolguları (gümüş + civa) SMART (Güvenli Amalgam Dolgu Sökümü) protokolüne göre söküyoruz.
Her diş doktorunun aklına gelen şey, hastanın ek cıva maruziyetinden korunmasıdır. Bu özellikle cıva toksisitesi ile karşılaşan hasta için geçerlidir. Cıva maruziyeti olan hastalar, diyetlerinden, çevrelerinden, işlerinden veya cıva/gümüş diş dolgularından değişen miktarlarda cıvaya maruz kalmış olabilirler. Tüm formlar birikimlidir ve vücut yüküne katkıda bulunabilir. Bu prosedürün amacı, hastanın, doktorun veya personelin cıvaya maruz kalmasını en aza indirmektir. Çiğneme sırasında hasta, Çevre Koruma Ajansı (Enviromental Protection Agency https://www.epa.gov ) ‘nın izin verilen hava konsantrasyonunun birkaç katı olan ağız içi seviyelere maruz kalabilir. Amalgam’ın çıkarılması veya yerleştirilmesi sırasında hasta, EPA’nın izin verilen konsantrasyonundan bin kat daha fazla miktarlara maruz kalabilir. Yüksek hızlı diş aeratorleri ile dolguların çıkarılması, en az %65’i bir mikron veya daha küçük boyutta olan parçacıklar bulutu oluşturur. Bunlar tamamen solunabilir, mikroskobik parçacıkların parçalandığı ve cıvanın birkaç gün içinde sistemik olarak emildiği akciğerlerin derinliklerine inebilir. Konuyla ilgili yerleşik bir bilimsel literatür olmamasına rağmen, amalgam dolguların yerine ne konulursa konulsun çıkarıldıktan sonra hastaların yan etkileri – hastalanma – ile ilgili semptomlar bulunmaktadır. Cıva kullanmayan diş hekimleri, aşırı cıva maruziyeti sorununun farkındadır ve amalgam çıkarılması sırasında hem hastaların hem de diş hekimlerinin maruz kaldığı cıva miktarını azaltmak için bir takım stratejiler geliştirmişlerdir. Bu makale, herhangi bir dişhekimliği ofisinde kullanılabilecek fiziksel yöntemleri, bariyeri ve havalandırma tekniklerini kapsamaktadır. Bu bölümdeki teknikler, IAOMT (International Academy of Oral Medicine and Toxicology) üyeleri tarafından Jerome cıva buhar dedektörü yardımıyla kontrol edilmiş ve hastaların ve diş hekimi personelinin soluduğu havadaki cıva buharını azalttığı bulunmuştur. Tam makaleyi okumak için tıklayın. https://iaomt.org/resources/safe-removal-amalgam-fillings/?cn-reloaded=1 ).
Yukarıdaki video da sıcağa maruz kalan amalgam dolgunun çıkardığı cıva buharı görülmekte.
Amalgam Dolgular İle İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Amalgam Dolguları Nasıl Ayırt Ederiz
Amalgam dolgular ilk yapıldıklarında parlak krom rengi olurlar. Ancak zamanla korozyona uğrayarak siyah ya da koyu gri bir renk alabilirler.
Aşağıdaki fotoğraftaki gibi metalik renkteki dolgular amalgam dolgulardır.
Amalgam Dolgular Ne Kadar Civa İçeriyor?
Amalgam dolgular hacmine göre %50 oranında civa içermektedir. Dolgu ağırlığını düşünürsek büyüklüğüne göre 150-750 mg kadar civa bulunabilir.
Amalgam Dolgularda Renk Değişikliği Olur mu?
Galvanik akım nedeniyle zamanla kararır.
Amalgam Dolgu Değiştirilmeli midir?
Düşüncem amalgam dolguların gerekli önlemler alınarak sökülmesi gerektiğidir. Sökülmediği takdirde içinde bulunan cıva günden güne vücuda geçecektir. Dolgunun yapımının üzerinden yıllar geçmiş olsa bile cıva salınımı devam eder. Ayrica dolguda kırık, çatlak, sızıntı olduğunda bu salınım artar. Civanın kritik organlarda birikmesi halinde zararı çok uzun yıllar sonra ortaya çıkabilir. Toksik yükümüzü azaltmak adına dolguda gözle görünen sorun olmasa bile sökülmesi gereklidir. Ancak SMART protokolu uygulanmayacak ise sökülmemesini daha doğru olur. Bunun nedeni tek seferde daha yüksek dozda cıvaya maruz kalma riskidir.
Amalgam Dolgu Ne Zaman Değiştirilmelidir?
Dolgulu dişte ağrı, sızı, çürük, kırık vb. gibi bir sorun olması durumunda veya kişinin amalgam içeriğinde bulunan cıvaya maruz kalmak istememesi durumunda değiştirilebilir. Ağrı, iltihap gibi acil bir durum olmadıkça, hamile ve emzirenlerde dolgu değişimi işlemi yapılması önerilmez
.
Amalgam Dolgu Kırılırsa Ne Yapılır?
Amalgam dolgularda gördüğümüz kırıklar genelde yıllar geçmesine rağmen dolguların yenilenmemesi veya çok buyuk yapılmış olan restorasyonlar neticesinde olmaktadır. Bu durumda daha fazla amalgam yüzeyi açığa çıkmış olur. Bu haldeki bir amalgamın daha fazla civa yaydığı çalışmalarla da teyit edilmiştir. Amalgamın güvenli bir şekilde sökülmesi ve kalan diğer zayıf duvarların da düzenlenmesinin ardından kompozit veya porselen dolgularla dişi onarmak çoğu zaman mümkün olur.
Amalgam Dolgu Sağlığımızda Ne Gibi Değişikliklere Yol Açar?
Amalgam dolgularda bulunan civa son derece aktif bir metaldir. Solunduğunda derhal akciğerlere, oradan kana ve tüm vücuda geçer. Kan beyin bariyerini aşabildiği için beyine de rahatlıkla geçebilir. Enzimlerin yapısını bozabilir ve hayati minerallerin yerini alabilir. Hangi dokuya yerleşirse orayla ilgili sorunlara yol açabilir. Yol açtığı sorunların bu şekilde geniş bir yelpazede olması sebebiyle ve bu semptomların bazen yıllar sonra ortaya çıkması nedeniyle hastalıklarla direkt ilişkisi kurulamamakta ve bu yüzden hala bazı kesimlerce zararsız olduğu iddia edilmektedir.
Amalgam dolgu hangi hastalıklara yol açar?
Aşağıdaki tablo amalgam dolgularda bulunan civa türü olan elemental cıvanın yol açtığı zararlı etkilerden bazılarını gösteriyor. (Bu tablo Uluslararası Ağız Sağlığı ve Toksikolojisi Akademisi – IAOMT tarafından geniş bir literatür taraması sonucu hazırlanmıştır.)
Bilişsel / nörolojik bozukluklar / hafıza kaybı / zihinsel İşlevde azalma
Baş ağrısı
Uykusuzluk
Anoreksi
Sanrılar/deliryum/halüsinasyon
Kardiyovasküler problemler
Dermatolojik durumlar
Eritizm [sinirlilik, uyarılmaya anormal tepkiler
Yorgunluk ve duygusal dengesizlik gibi
Endokrin bozulması / Tiroid büyümesi
Duygusal dengesizlik, iştahsızlıkk, genel halsizlik ve cilt değişiklikleri gibi akrodini
Psikolojik sorunlar / duygudurum dalgalanmaları / öfke, depresyon, sinirlilik ve sinirlilik
Utangaçlık [aşırı utangaçlık] / sosyal geri çekilme
İşitme kaybı
Sinir tepkisi değişiklikleri / azalmış koordinasyon / zayıflık, atrofi ve seğirme
Böbrek [böbrek] sorunları
Bağışıklık sistemi bozuklukları
Oral belirtiler / gingivitis/metalik tat / oral likenoid lezyonlar / salivasyon
Solunum problemleri
Titreme/civa titremesi / niyet titremesi
Kilo kaybı
Aşağıdaki tablo ise direkt amalgam dolgularla yapılmış çalışmalar sonucunda oluşturulmuştur. Amalgam dolguların neden olabileceği veya amalgamlarla şiddeti artabilecek bazı sağlık sorunlarını göstermektedir. Bu tablo da yine IAOMT tarafından hazırlanmıştır.
Alerjiler, özellikle civaya karşı
Alzheimer hastalığı
Antibiyotik direnci
Kardiyovasküler problemler
İşitme kaybı
Çoklu skleroz
Periodontal hastalık
Otizm spektrum bozuklukları
Kronik yorgunluk sendromu
Böbrek hastalığı
Oral likenoid reaksiyon ve oral liken planus
Depresyon ve anksiyete gibi psikolojik sorunlar
Amyotrofik lateral skleroz (Lou Gehrig Hastalığı)
Otoimmün bozukluklar / immün yetmezlik
Sebebi tespit edilemeyen şikayetler
Mikromercurializm
Parkinson hastalığı
Üreme bozukluğu
İntihar düşünceleri
Kronik civa zehirlenmesinin belirtileri
Tirodit
